Sony PlayStation 5 DualSense (2020)
Sony, 2020 senesinde çıkardığı yeni nesil oyun konsolu PlayStation 5 ile birlikte konsolu için geliştirdiği özel kumandası DualSense ile birlikte de yeni bir deneyim devrinin kapılarını açtı demek yanlış olmaz. Oyun kumandası, dokunsal geri bildirim, uyarlanabilir tetikler, hareket algılama, entegre hoparlör ve mikrofon gibi özellikleri ve parçalarıyla şu ana kadar geliştirilmiş en başarılı oyun kumandalarından biri.
Nintendo Switch Joy Cons (2017)
Rengarenk seçenekleriyle pek çok oyuncunun ilgisini çeken Switch Joy Cons, kullanışlılık açısından DualShock4 kadar geniş bir konfor sunmasa da oldukça pratikler. Ara konsol cihazı ile standart bir gamepad olarak televizyon ile de ulanılabilen kontrolcüler ister tekli, ister ikili kullanılabiliyor.
Xbox One Elite Controller (2015)
Xbox One’ın çıkışından iki sene sonra çıkan Elite kontrolcüsü, özelleştirilmiş kontrolcü kullanmak isteyen oyuncular için tasarlandı. Oyunlar için özel düğme atamaları oluşturmanıza olanak tanıyan ekstra düğmelere yer verildi.
Sony PlayStation DualShock 4 (2013)
PlayStation 4’ün kontrolcüsü DualShock 4, PS3 kontrolcüsünün tasarımından biraz daha ağır olmakla birlikte daha pürüzsüz ve rahat bir hissiyat için parlak ve cilalı bir his veren yüzeye sahip. Daha hassas çubuklar, dahili hareket sensörleri, entegre hoparlör ve dokunmatik kontroller, oyunculara daha iyi bir deneyim sunmak için tasarlandı.
Microsoft Xbox One (2013)
360 kontrolcüleri n yerini alacak yeni bir kumanda geliştirmek için çalışan Microsoft, Xbox One kontrolcüsünü geliştirdi. Xbox One oyun kumandası, kavramayı kolaylaştıran yeni yüzeyi ile iki kat daha fazla kablosuz kaplama alanı sunuyor.
Nintendo Wii U Gamepad (2012)
Nintendo Wii U Gamepad, maalesef kontrol kumandaları tarihinde bir başarısızlık olarak anılıyor. Diğer konsol kontrolcülerinde tamamen farklı tasarımı çok da başarılı bir oyun deneyimi sunmayınca satış sayıları beklenenin altında kaldı.
PlayStation Move (2012)
Şu ana kadar bahsettiğimiz kontrolcüleri oldukça başarılı olan Sony’nin geliştirdiği bir diğer kontrol kumandası olan PlayStation Move, maalesef başarısızlık olarak görülen bir başka tasarım. Oyun desteğinin az olmasının yanı sıra Sony, Wiimote’a benzeyen bu kontrolcülerin beklentilerini karşılamadığını fark ettiklerini itiraf etti.
Microsoft Kinect (2010)
“En hızlı satan tüketici elektroniği cihazı” olarak kayıtlara geçen Microsoft Kinetic, Microsoft’un Xbox 360 için sunduğu ve konsolun ömrünü uzatan eklemelerden biriydi. Bu cihazın motion kontrol kapasitesi ise hâlâ kullanılabilir olmasını sağlıyor. Artık ameliyathanelerde ve bomba imha robotlarında kullanılan Kinect, şimdiye kadar yapılmış en önemli kontrolcülerden biri denebilir. Ancak üretildiği alanda çok da başarılı olamadı.
Microsoft Xbox 360 S (2005)
Kimileri tarafından Microsoft Xbox 360 kumandası, Sony DualShock’unun temel tasarımını mükemmelleştirmeyi başaran bir tasarım olarak görülüyor. Bu kumandanın en çok beğenilen özellikleri ise ergonomik tasarım ve dayanıklılığı.
Nintendo Wiimote and nunchuck (2006)
Genel konsol tasarımlarının tamamen ötesinde yeni bir konseptle geliştirilen Nintendo Wiimote and nunchuck, çıktığı zaman karşılandığı büyük ilgiyle birlikte harika bir başarı yakaladı. Nintendo Wiimote and nunchuck, bünyesinde joystick, tetik ve düğmelerin hepsini bulundurarak gerekli tüm ihtiyaçları da karşılayarak tamamen farklı bir tasarım yaratmayı başardı.
Nintendo Wavebird (2002)
Kablosuz kontrolcüler Atari 2600 günlerinden bu yana hayatımızda olsa da çok kullanışlı bir kontrolcü değildi. Wavebird ile kablosuz kontrolcü standartları oldukça yükseldi. Kontrolcünün ilk versiyonları 900Hz frekans kullanırken sonraki versiyonları 2.4GHz’e geçti, ki bu da günümüzdeki Bluetooth cihazların kullandığıyla aynı.
Microsoft’un orijinal Xbox kontrolcüsü (2001)
Her ne kadar Microsoft’un orijinal Xbox kontrolcüsünün tasarımı, tuş yerleşimi normal olsa da kalın olması pek çok kişi tarafından eleştirilmişti. Japonya’da satışa sürülen daha minimal denebilecek Controller S tasarımını gören oyuncular orijinal kontrolcünün çok kalın olduğunu düşündü. Sonrasında Controller S tasarımı ana kontrolcü tasarımı olarak kullanıldı.
Nintendo GameCube (2001)
Nintendo, geleneksel ‘gidon’ tasarımının üç uçlu N64 denetleyicisine göre daha iyi bir oyun deneyimi sunan bir kontrolcü tasarlayarak bir yenilik yapmıştı. Bunun yanında o zaman için gri olman bir kontrolcü çıkması da beklenenin dışında olmuştu. Hâlâ nostalji seven bazı oyuncular tarafından Zelda oynamak için kullanılıyor.
Sega Dreamcast (1998)
Kötü bir lansmanla çıkan bu oyun konsolunun ömrü pek de uzun olmadı. Gelecek vaat eden bu konsol kumandası, görsel bellek sistemi dâhil olmak üzere çeşitli farklı aksesuarlar için iki yuva konektörüne sahip bir tasarıma sahipti.
Sony PlayStation DualShock (1997)
DualShock’un gelecekteki pek çok kontrolcünün temelinin oluşturan tasarıma sahip olduğunu söyleyebiliriz. Kullanışlı olmasının yanı sıra ele oturan ergonomik o zamanların klasik gri kontrolcü rengine sahip bir tasarımı var.
Microsoft Sidewinder Force Feedback Wheel (1997)
Kontrolcülerin sadece joystick ve padlerden ibaret olmadığının iblincinden olan Microsoft, yarış oyunları için 1997 senesinde Sidewinder Wheel’i çıkardı. Bugünkü yarış ve racing setlerinin anası kabul edilebilir bir set diyebiliriz.
Apple Bandai Pippin (1995)
Apple, konsolunun çıkış fiyatı sebebiyle sektörde çok tutunamamış olsa da ürettiği bir kontrolcü de bulunuyor. Şu ana kadar gördüğümüz klasik kontrolcü tasarımından daha farklı ve yumuşak bir tasarıma sahip.
Nintendo 64 (1996)
The Super Nintendo Entertainment System (SNES) duyurulduktan sonra konsolla birlikte gelecek kontrolcünün böyle olmasını kimse beklemiyordu. Üç çıkıntılı konsol kumandası, o zamana kadar alışılagelmiş kontrolcü cihazlarının tamamen dışında bir çizgideydi.
Sony PlayStation (1994)
Sega Saturn ile aynı senede çıkan ve orijinal PlayStation kontrolcüsü olan bu cihaz, kimileri tarafından DualSense’lerin anası ve Sony’nin başyapıtı olarak görülüyor.
Atari Jaguar (1993)
Beşinci nesil konsollarda, endüstrinin eski devleri sınırları zorlayan değişik tasarımlara yöneldi. PlayStation, Jaguar’dan sadece bir yıl sonra geldi ve bu çok düğmeli cihazın pabucunu dama attı. O zamanlar telefonlarda bile daha az tuş olması kimileri tarafından eleştirilecek bir taraf olarak görüldü.
Sega Activator (1993)
Fiyasko olarak adlandırmanın çok da yanlış olmayacağı Sega Activator, özellikle dövüş oyunları için tasarlanmıştı. Oyuncular televizyonun önüne belli bir mesafede konulan kontrolcüyü tekme atarak ve vurarak kontrol edebiliyordu. Kullanışsız ve maliyetinin yüksek olması gibi sebeplerden dolayı bir daha üretilmedi.
Super Nintendo Entertainment System (1990)
NES kontrolcülerinin daha yuvarlak hatlara sahip bir versiyonu olan SNES kontrolcüsü, ergonomik açıdan çok da kullanışlı olmamasına rağmen genel olarak Joysticklerin hakim olduğu dönemin ilklerindendi.
Commodore 64 Games System (1990)
Commodore 64 Games System, bilgisayarda elde ettiği başarıyı maalesef konsolda yakalayamasa da oldukça başarılı bir kontrolcüye sahipti. Yere düşmesi ihtimaline karşı vakumla yüzeye sabitlenebilen kontrolcü, başarılı olmasa da orijinal tasarımıyla beğeni toplamayı başarmıştı.
Sega Genesis/Mega Drive (1988)
80’lerde konsol açısında fazla bir çeşitlilik olmamasının yanı sıra ergonomik ve rahat tasarımlar da maalesef çok yoktu. Sega, dönemin muhtemelen en ergonomik konsol kumandasını çıkararak Street Fighter oyuncularının rahat bir oyun deneyimi yaşamasında büyük bir adım attı.
Sega Master System (1985)
Kuzey Amerika ve Japonya’da büyük bir başarı yakalayan Sega Master System, sadece iki tuş ve küçük bir stick’ten ibaretti.
Nintendo Entertainment System (1983)
80’lerin başı, oyun sektöründe işlerin kızışmaya başladığı ilk zamanlardı. Video oyunlarının patlamasıyla birlikte Nintendo da ilk kontrolcüleri geliştiren şirketlerden biri olmuştu. İki tuş ve dört yön tuşu bulunduran tasarım basit ve kullanışlıydı.
Casio PV1000 (1983)
Casio PV1000, alsa Japonya dışında satışa sunulacak kadar başarılı olamadı. Bu konsolu kullanarak oynanabilen ise sadece 15 oyun vardı.
Atari 5200 SuperSystem (1982)
Listenin telefon gibi görünen bir diğer cihazı da Atari 5200 SuperSystem, cep telefonunu andıran bir şekle sahipti. Rakam tuşlarının yanı sıra kontrolcünün bir de joystick kısmı bulunuyor.
Atari 2600 (1977)
İlk kayda değer joystick, Atari’nin son derece başarılı 2600’üyle birlikte geldi. Konsolun kendisi ise iki kumanda kolu ve bir çift arama denetleyicisi dâhil olmak üzere oyunculara bir dizi kontrolcü seçeneği sunuyor.
RCA Studio II (1977)
Diğer ikinci nesil konsollar, kontrolcü tasarımlarıyla yeni ve cesur şeyler denerken, RCA Studio II geriye doğru bir adım atmış gibi görünüyor denebilir. Konsol kumandası, konsolla birlikte gelen beş oyunun her biri için farklı kontrol işlevleri kazanan iki sayı pedini barındırıyordu.
Coleco Telstar Arcade (1977)
Coleco Telstar Arcade, konsol kumandalarının en abartılı örneklerinden biri olarak görülebilir. Sürüş simülasyonları için bir direksiyon, Pong türü klasik oyunlar için iki tuş ve bir de silah eklentisi bulunuyordu.
Fairchild Channel F (1976)
İkinci nesil kontrolcülerden olan Fairchild Channel F’nin siyah denetleyicileri, önceki neslin yapısından çok daha karmaşıktı.
Atari Home Pong Console (1975)
70’lerin en popüler oyunlarından olan Pong, kendine özel bir kontrolcüye de sahipti. Oyuncular kontrolcüde yer alan tuşlarla oyunu oynayabiliyordu.
Magnavox Odyssey Shooting Gallery (1972)
Magnavox Odyssey Shooting Gallery, ev oyun konsollarında kullanılabilir ilk silaha sahip kontrolcü. Doğruluğu çok yüksek olmamakla birlikte oyunda bir puan sistemi olmadığı için vuruş kaçırmanın da pek bir önemi yoktu.
Magnavox Odyssey 100 (1972)
İlk ev konsol kontrolcüsü Magnavox Odyssey 100, oldukça ‘ilkel’ sayılabilecek bir tasarım ve sisteme sahip. Yatay hareketleri kontrol etmek için bir tuş, dikey hareketleri kontrol etmek için ise ayrı bir tuş bulunuyor.